अंग्रेजीका केहि शब्दहरुको उच्चारण र अर्थ सिक्ने कि ?

हामीलाई बिदेशमा भाषाले सताउने गर्छ । कतिपय देशमा अंग्रेजी भाषाको समेत प्रयोग हुँदैन । तर जहाँ अंग्रेजीको प्रयोग हुन्छ, त्यसमा पनि हामी अलि कम्जोर हुन्छौं । अलि अलि जानेको अंग्रेजी पनि हामीलाई बोल्न अलि असजिलो महशुस गर्ने गर्छौं । पढेको कुरा पनि ब्यबहारमा प्रयोग गर्न गाह्रो मान्छौं । हामीलाई अप्ठेरो लाग्छ कि आफुले भनेको कुरा नबुझेर मान्छे हाँस्ने पो हुन् कि । हामीले सकेसम्म शुद्द बोल्न खोज्छौं । ब्याकरण समेत मिलाएर बोल्ने पर्यत्न गर्छौं । हामी कहिले काहीं भुल्छौँ कि भाषा गणित होइन । यहाँ ब्याकरण मिल्नु भन्दा पनि आफुले भन्न खोजेको कुरा जसलाई भन्न खोजिएको हो, उसले बुझ्यो कि बुझेन भन्ने कुरा महत्वपूर्ण हो । शुद्द ब्याकरण मिलाएर बोले पनि आफ्नो कुरा अरुले बुझेन भने त्यो काम लागेन । लटरपटर पारेर, हात हल्लाएर, आँखा जिम्काएर वा अन्य कुनै तरिकाले आफ्नो कुरा बुझाउन सकियो भने त्यो नै भाषा हो । त्यो भन्दा बढी जाने राम्रो तर नजाने पनि त्यति काफी छ ।

हाम्रो अर्को समस्या जिव्रो को हो । हाम्रो जिव्रोले कतिपय शब्दलाइ उच्चारण गर्न सक्दैन । भनौं हामीलाई त्यसरी शब्द उच्चारण गर्न सिकाइएको छैन । स र श को उच्चारण हामी एकै प्रकारले गर्छौं । अंग्रेजीको “जी” र जेड लाई मात्र होइन “जे” पनि हामीले भन्दा उस्तै गरी भन्छौं । मलाई यी कुराले धेरै समस्यामा पार्छ । अमेरिका बसेको १३ बर्ष पुरा हुन लाग्दा पनि मेरो यी कुरामा सुधार हुन सकेको छैन । अरु अंग्रेजी मेरो ठिकै छ तर कहिले काहीं यस्ता शब्दहरुले मलाई समस्यामा पार्ने गर्छन । बोलेको नबुझ्ने मात्र होइन अर्कै अर्थ लाग्ने हुनाले अनाबस्यक झन्झटमा पनि पार्छन यस्ता कुराहरुले ।

सानो हुँदा डिक्सनरी हेरी हेरी अर्थ खोजिन्थ्यो । त्यति बेलै धेरै कुरा सिकियो पनि । सरको डरले पनि शब्द घोकेर कण्ठ पारिन्थ्यो । अहिले तिनै शब्द काम लागेका छन् । अंग्रेजीमा दैनिक हजारौं नयाँ नयाँ शब्द आउने गर्छन । तर हामी त्यो संग अध्यावधिक हुन सक्दैनौं वा खोज्दैनौ । यत्रतत्र सुनिने शब्द अर्थ नजानी सुनेरै लामो समय सम्म पचाउँछौं । शब्दको अर्थ खोज्न टाढा जानु नपर्ने र घरमै गुगलले त्यो सुबिधा दिएको अबस्थामा पनि हामी खोजेर जानकारी लिन अल्छी गर्छौं । त्यहि अल्छिपनलाइ सहयोग गर्न म अबदेखि चलनचल्तीका, अप्ठेरा शब्दहरुको अर्थ र त्यसलाई प्रयोग गर्ने तरिकाबारे तपाईंहरुलाई जानकारी दिन प्रयाश गर्नेछु । अंग्रेजीमा म पनि त्यति जान्ने भएर त होइन तर खोजखाज पारेर तपाईंहरुको लागि केहि सहयोगी हुन सक्छ भनेर यो पर्यत्न गरेको छु ।

Unprecedented ( अनप्रेसिडेण्टेड )

आजकल बजारमा unprecedented भन्ने शब्द निकै चलेको छ । डोनाल्ड ट्रंप रास्ट्रपति बने पछि त यो शब्द मेडियामा धेरै सुनिन थालेको छ । “अनप्रेसिडेण्टेड” यसको उच्चारण हो । यसको अर्थ चाहिं “पहिले कहिल्यै नगरेको र नजानेको” हो अर्थात् नौलो वा अनौठो  । यसको अंग्रेजीमा समान अर्थ दिनेहरु unique, extraordinary , novel हुन् । यसलाई वाक्यमा प्रयोग गरेर हेरौं : Donald Trump’s unprecedented action to appoint Besty DeVos to run Education Department, surprised both Republicans and Democrats.

Chaos ( केअस)

पढ्दा चाओस जस्तो लागे पनि यसको उच्चारण केअस हुन्छ । यसको नेपालीमा पुरै भद्रगोल, धेरै बिग्रेको भन्ने बुझिन्छ । कुनै कुरा नियन्त्रण भन्दा बाहिर छ भने यो शब्द प्रयोग गर्ने गरिन्छ । यसका उही अर्थ दिने शब्दहरु Disorder, Disarray, confusion, havoc, turmoil आदि हुन् भने यसको विपरीतार्थक शब्दहरु Order, Peace, Calm, Quiet, Normality etc. हुन् । अब यसलाई वाक्यमा प्रयोग गरेर हेरौं : When the weather got worse, all the flights were cancelled and the airport was a chaos.

ल आजलाई यत्ति नै, बाँकी अर्को अंकमा ।