को हुन् रास्ट्रपति ट्रंपलाइ मेरो मृत्युमा मलामी नआउनु भन्ने जोन मेकेन ?

अमेरिकी राज्य एरिजोनाका सिनेटर जोन मेकेन हिजो अर्थात् अगस्त २५ सनिबार यो संसारबाट अलबिदा हुनु भएको छ । आक्रामक ब्रेन क्यान्सरबाट पिडित हुनु भएका मेकेनको अस्ति मात्र उपचार बन्द गरिएको थियो । आक्रामक ब्रेन क्यान्सरबाट पिडित भएकोले उनको मृत्यु आकस्मिक थिएन । तर यतिबेला अमेरिका शोकमा छ ।
जोन मेकेनले केहि महिना वर्तमान रास्ट्रपति डोनाल्ड ट्रंप आफ्नो मृत्यु पछि मलामी नहुन चाहेको बताएका थिए । यसको मुख्य कारण एक रास्ट्रपतिको रुपमा उच्च नैतिक मर्यादा कायम गर्न नसकेको मानिसहरु बताउँछन् । ओबमकेयर भनिने ओबामाले ल्याएको स्वास्थ्य बिमाको खारेजीको क्रममा मेकेनले त्यसको बिरुद्ध सिनेटमा मतदान गरेका थिए । ओबमकेयर जसले लाखौँ गरिब अमेरिकीहरुलाई स्वास्थ्य बिमा लिन सजिलो पारेको थियो, त्यसलाई उल्टाउन ल्याइएको उक्त प्रस्ताव अस्विकार गरेर मेकेनले डोनाल्ड ट्रंपलाइ थप चिढ्याएका थिए । त्यसबाहेक उनका चारित्रिक उदण्डताहरुको उनी कटु आलोचक थिए ।

ओबामाकेयर उल्टाउने मतदानमा हुन्न भनेर मतदान गर्दै गर्दाको ऐतिहासिक दृश्य

जोन मेकेन १९३६ अगस्त महिनाको २९ गते पनामाको कोको सोलो भन्ने ठाउँमा जन्मिएका थिए । उनका बुबा र हजुरबुवा दुवै जना अमेरिकी सेनाको उच्च तहमा थिए । उनी बम खसाल्ने सानो जहाज चलाउँथे । भियतनाम युद्धमा उनी सोहि काममा रहंदा १९६७ मा गोलि लागेर गम्भीर घाइते भए । त्यसपछि उनी युद्ध बन्दीको रुपमा १९७३ सम्म रहे । युद्ध बन्दीको रुपमा रहंदा उनलाई धेरै यातना दिइयो । भियतनामी प्रोपोगान्डा अनुसार उपयोग गर्न उनलाई धेरै पटक जेलबाट छुट्न अवसर पनि दिइयो तर उनले युद्ध बन्दीको मनोबल खसाल्ने नियत बुझेर त्यसलाई अस्विकार गरे । शारीरिक र मानसिक रुपमा बिक्षिप्त मेकेन १९७३ मा जेलबाट छुटे । बर्षौंसम्मको उपचार पछि उनी सामान्य जीवनमा फर्किए । यसकै कारण उनलाई धेरै अमेरिकीहरु युद्ध नायकको रुपमा सम्मान गर्छन ।
सन् १९८१ मा मेकेन क्याप्टेनको रुपमा अमेरिकी सेनाबाट निबृत भए । १९८२ देखि उनले एरिजोना राज्यबाट राजनीति शुरु गरे । जहाँ उनी दुइ पटक प्रतिनिधिसभा सदस्य र ६ पटक सिनेटर निर्बाचित भए । सन् २००० मा सम्पन्न अमेरिकी रास्ट्रपतिको निर्बाचनमा उनी रिपब्लिकन पार्टीभित्रको चुनावमा टेक्सासका गभर्नर जर्ज डव्लु बुश संग प्रतिष्पर्धा गरे तर पराजित भए । त्यसपछि २००८ मा भने पार्टीको तर्फबाट टिकेट पाउन सफल भए तर बाराक ओबामासंग पराजित भए । त्यसपछिका दिनहरुमा उनले रिपब्लिकन पार्टीको उदारवादी धारको नेतृत्व गरे । रिपब्लिकन पार्टी भित्र बढ्दै गएको अतिबादी धारको कटु आलोचक रहेका मेकेनलाइ कतिपयले रिपब्लिकन पार्टीको डेमोक्र्याट समेत भन्ने गर्छन ।

२०१६ मा ट्रंप रास्ट्रपतिको उम्मेदवारको रुपमा रिपब्लिकन पार्टीले प्रमाणपत्र दिंदै गर्दा क्लिभ्ल्यांडमा भएको सम्मेलनमा उनी जान अस्विकार गरे । तर उनले पार्टीको उम्मेदवारलाइ सहयोग गर्ने बताए । त्यसपछि डोनाल्ड ट्रंपले दिएका अभिव्यक्ति र उनका कामहरुको एक कटु आलोचकको रुपमा उनी रहे । बिशेष गरी इराक युद्धमा मारिएका अमेरिकी मुस्लिम सेनाका परिवारलाइ ट्रंपले व्यक्त गरेका विचार, रसियासंग ट्रंपको अति सदासयता, महिला र अल्पसंख्यक माथिको ट्रंपको आक्रमण, आप्रबासीमाथिको ट्रंपको अनुदारबादी दृस्टीकोण, न्याय प्रणाली माथि ट्रंपको हस्तक्षेपकारी मानसिकता जस्ता धेरै मुद्धाहरुमा उनले ट्रंपको खुलेर आलोचना गरे । अमेरिकी प्रजातन्त्रका यी सबै आधारभूत मुल्य र मान्यता प्रति प्रहार भैरहंदा अधिकांश रिपब्लिकन पार्टीका नेताहरु ट्रंप कै लाइनमा रहेर समर्थन गरिरहँदा उनी भने रिपब्लिकन पार्टीको बिद्रोही बनेर भूमिका खेलेका थिए । उनको मृत्युसंगै रिपब्लिकन पार्टीमा डोनाल्ड ट्रंपको एकतर्फी कब्जा सुनिस्चित भएको छ ।
उनको मृत्युमा समबेदना प्रकट गर्दै उनी संगै प्रतिष्पर्धा गरेका पुर्ब रास्ट्रपति बाराक ओबामाले उनको मुक्तकण्ठले प्रशंशा गरेका छन् । अलग पार्टी, अलग पृष्ठभूमि र अलग युगको प्रतिनिधित्व गरे पनि जोन मेकेन र हामीले संसारभर एउटै अमेरिकी नागरिकको प्रतिनिधित्व गर्छौं । हामी प्रतिष्पर्धीको रुपमा राजनीतिमा रहे पनि दुवै जना त्यहि उद्देस्यमा सहमत छौं जुन हाम्रा अग्रजहरु र आप्रबासीहरु लडेका थिए । यो पीडाको घडीमा म र मिसेल दुवै जनाले सिन्डी मेकेन र परिवारप्रति हार्दिक समबेदना व्यक्त गर्न चाहन्छौं । मलामीमा नआउन अनुरोध गरिएका वर्तमान रास्ट्रपति डोनाल्ड ट्रंपले पनि मेकेनको परिवारलाई समबेदना प्रकट गरेका छन् । प्रस्तुति: लेखनाथ गौतम