कोरोना भाइरस सम्बन्धि जान्नैपर्ने केहि तथ्यांकहरु

कोरोना भाइरसले संसार आतंकित छ । आतंकको कारणमा कतिपय सत्यता छ भने कतिपय भ्रम पनि छ । सार्बजनिक समारोहहरु स्थगित गरिएका छन् । यात्रा स्थगित गरिएका छन् । बिद्यालय बन्द गरिएको छ । इटालीले आफ्ना ६ करोड मान्छेलाई आफ्नै घरभित्र बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ । चीनले उहान प्रान्त बन्द गरेको धेरै भैसक्यो । कोरोना भाइरसको त्रास कै कारण तेल बजार ठप्प भएको छ भने शेयर बजारमा भारी गिरावट आएको छ ।
तर के कोरोना भाइरस यसरी फैलिए झैं खतरनाक छ त ? के हामी हाम्रो दैनिकीमा आमुल परिबर्तन गर्नु पर्ने अवस्था हो त ? बास्तवमै डराउनु पर्ने हो वा सजगता अपनाउंदा सुरक्षित भइन्छ ? यी र यस्तै प्रश्नहरुको सेरोफेरोमा कोरोना भाइरस संग सम्बन्धित तथ्यहरु मैले संकलन गरेको छु । आउनुहोस यो भाइरसको वास्तविकता के हो, बुँदागत रुपमा चर्चा गरौँ ।

१) यो बिल्कुल नयाँ भाइरस हो । COVID -19 पहिला देखि रहेको भन्दा फरक हो । पुरानो कोरोना भाइरसले यति धेरै जोखिम उत्पन्न गरेको थिएन । त्यो भाइरस सामान्य रुघाखोकी मा सिमित हुन्थ्यो । तर यो नयाँ कोरोना भाइरस छिटो सर्ने मात्र नभई मान्छेको मृत्यु हुने तहमा परिणत हुन्छ ।
२) यो भाइरस जनावरहरुमा पाइन्छ । कोरोना भाइरस एउटा भाइरसहरुको समुहको नाम हो जसको आकार क्राउन अर्थात मुकुटको जस्तो हुन्छ । जनावरहरुमा पाइने थोरै मात्र यस्ता भाइरसहरु मानिसहरुमा सर्ने खालका हुन्छन । अहिले फैलिएको भाइरस त्यस्तै थोरै मध्यको हो ।
३) यो भाइरस एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सजिलै सर्छ । चीनको हुबेइ प्रान्तको वुहान भन्ने ठाउंबाट यो फैलिएको हो । यो अत्यन्त छिटो र सजिलो सर्छ भने मानिसको शरीरमा लामो समयसम्म रहन सक्छ । यसले कति लामो समय सम्म असर गर्छ भन्ने कुरा भने व्यक्ति पिच्छे फरक पर्छ । रोग संग लड्ने शक्ति कम भएकाहरुलाई बढी असर गर्छ र ढिला निको हुन्छ भने त्यो शक्ति बढी भएकाहरुलाई कम असर गर्नुको साथै निको पनि छिटो हुन्छ ।
४) कोरोना भाइरस लागेका मान्छेहरु मध्य अधिकांशमा ज्वरो आउने, रुघाखोकी लाग्ने, शरीर दुख्ने तथा सास फेर्न गाह्रो हुने मुख्य लक्षणहरु हुन् । तर सबैमा यी लक्षणहरु नदेखिन सक्छन । त्यसको लागि कोरोना भाइरस पत्ता लगाउने बिधि भनेको परिक्षण नै हो ।
५) हामीले खानेकुरामा कुनै भाइरस छ कि भनेर चिन्ता लिनु पर्दैन । अमेरिकामा रहेका बिभिन्न एजेन्सीहरुले नागरिकहरुको स्वास्थ्यमा जोखिम हुने मासु वा अन्य कृषि जन्य उत्पादनमा कडाइ गर्ने गर्छन । बजारमा उपलब्ध मासु, तरकारी एबम फलफूलहरु निर्धक्कसंग खाँदा हुन्छ जसमा मासु भने अलि राम्रो संग पकाउन सिफारिस गरिएको छ ।
६) आफ्ना घरपालुवा जनावरहरुसंग नियमित जस्तै व्यवहार गर्दा फरक पर्दैन । यदि कसैमा कोरोना भाइरस लागेको छ भने त्यस्ता व्यक्तिहरु भने जनावर देखि पनि टाढै बस्नु पर्छ । भिडभाडमा सकेसम्म नजानु नै वेश हुन्छ । मान्छेको जाति अनुसार फरक व्यवहार गर्नु हुँदैन । कोरोना प्रभावित क्षेत्रबाट भर्खर आएको वा त्यस्ता व्यक्तिहरुको सम्पर्कमा रहेको व्यक्ति बाहेक अन्य सबैमा यसको प्रभाव समान हुन्छ । रोगले जातभात नभन्ने हुनाले कुनै जातिविशेषको आधारमा फरक व्यवहार गर्नु राम्रो होइन ।
७) यो भाइरसले अहिलेसम्म करिव ४००० व्यक्तिहरुको ज्यान लिएको छ भने एकलाख भन्दा बढीमा संक्रमित भएको छ । बृद्ध बृद्धाहरुमा यसको बढी नकारात्मक असर देखिएको छ भने जति उमेर कम भयो त्यसको असर कम हुँदै गएको छ । यो कोरोना भाइरस लागे पनि अधिकांशलाइ निको हुने हुँदा आतंकित हुन भने जरुरी छैन, यद्यपि सजग हुन र आफुलाई जुनसुकै परिस्थितिको लागि पनि तयार पार्नु भने जरुरी छ ।