टेक्सास रातो राज्यबाट कसरी निलो राज्य बन्दैछ ? बेटो र टेड के भन्दैछन् ?

७० बर्ष अघि टेक्सास राज्यमा पुरा डेमोक्र्याट पार्टीको पकड थियो । रिपब्लिकन पार्टी सान एण्टोनियो नजिकै रहेको जर्मन काउन्टी स्थित कार्यालयको वरिपरि सिमित थियो । पछि डालस र ह्युस्टनमा अलि अलि बिस्तारित भयो । चुनाबी प्रतिष्पर्धा डेमोक्र्याट बीच हुन्थ्यो । कन्जरभेटिभ डेमोक्र्याट र लिबरल डेमोक्र्याट बीच तिब्र प्रतिष्पर्धा हुन्थ्यो । पछि उक्त बिभाजन बढ्दै जाँदा कन्जरभेटिभ डेमोक्र्याटहरु रिपब्लिकन पार्टी तिर पुगे । फ्र्यांकलिन रुजबेल्टले डेमोक्र्याटिक पार्टीको नेतृत्व गर्थे जसलाई हराउन डेमोक्र्याटिक पार्टी कै कन्जरभेटिभहरु लागे । तिनी कन्जरभेटिभहरुले ड्वाइट आइसेनहावरलाइ समर्थन गरे । टेक्सास रिपब्लिकन पार्टीको हातमा पुग्यो । केहि दशक अघि सम्म नामोनिसान नभएको रिपब्लिकन पार्टी करिव ३ दशक देखि सत्ता र शक्तिमा छ ।
त्यतिबेला भर्खर अमेरिकाका काला जातिहरु स्वतन्त्र हुनुपर्छ भन्ने अवाज जोडदार रुपमा उठ्न थालेको थियो । मार्टिन लुथर किङ्ग अमेरिकाका बिभिन्न राज्यहरुमा बिभिन्न खाले मानव अधिकारबादी गतिविधिहरुमा सहभागी थिए । टेक्सासमा रहेका जमिन्दारहरुका धेरै काला जातिका दासहरु थिए । डेमोक्र्याटिक पार्टीको लिबरल धार दासको मुक्तिको पक्षमा थियो । त्यति बेलासम्म दासहरुको मुक्तिको पक्षमा रहेको रिपब्लिकन पार्टीले अमेरिकाको दक्षिणी भाग कब्जा गर्न आफ्नो नारा फेरेर जमिन्दारहरुको पक्षमा लाग्यो । विभाजित डेमोक्र्याटको लिबरल धार त्यस पछि संधै पछि पर्यो ।

त्यस पछि लगातार टेक्सास रिपब्लिकनहरुको पक्षमा गए पनि यति बेला फेरी डेमोग्राफिक परिबर्तन संगै डेमोक्र्याटिक पार्टीको हातमा आउने सम्भावना प्रबल बनेको छ । टेक्सासमा यतिबेला रिपब्लिकन पार्टीबाट टेड क्रुज र डेमोक्र्याट पार्टीबाट बेटो ओ’राउरके बीच कडा प्रतिष्पर्धा हुँदैछ । पछिल्ला सर्भेक्षणहरुले उनीहरु बीच झिनो अन्तरले टेड क्रुजले जित्ने देखाएका छन् जुन एरर मार्जिन भित्र पर्छ । अर्थात् सर्भेक्षणहरु सतप्रतिसत सहि हुँदैनन् । करिव ४ वा ५ प्रतिसतको अन्तरले हार्ने भनिएको मान्छे जित्ने सम्भावना रहन्छ । त्यसैले यतिबेला बेटोले टेड क्रुजलाइ हराउन सक्ने अनुमान गरिएको छ भने क्रुज पनि हडबडाएको देखिन्छ ।

गएको रास्ट्रपतिको चुनावमा टेड क्रुज रास्ट्रपतिका उम्मेदवार थिए । उनी र वर्तमान रास्ट्रपति डोनाल्ड ट्रंप बीच सार्बजनिक रुपमा भनाभन भयो । ट्रंपले टेड क्रुजको नाम नै “ढटुवा टेड” भनेर राखेका थिए भने फक्स न्युजसंगको अंतर्बर्तामा टेड क्रुजका बुवालाइ जोन एफ केनेडीको हत्याको मतियारको आरोप लगाएका थिए । त्यस्तै आफ्नी पत्नी मेलानिया ट्रंप र टेड पत्नी हाइडी क्रुजको फोटो संगै राखेर हाइडी “कुरुप” भएको भन्दै अपमान गरेका थिए । टेड क्रुजले पनि ट्रंप जन्मसिद्ध ढटुवा भन्दै प्रतिबाद गर्ने गरेका थिए ।
यतिबेला परिस्थिति परिबर्तन भएको छ । टेड क्रुज ती सबै अत्यन्त व्यक्तिगत हमलाको घाउ बिर्सेर ट्रंपको सहयोगको भिख माग्दैछन । पदको लागि आफ्नै परिबारको मान र मर्यादामाथि हमला गर्नेसंग सहयोगको भिख माग्ने क्रुज झन् आलोचित बन्न पुगेका छन् । टेड क्रुज व्यक्तिगत हमलामा पनि ट्रंपको सिको गर्दैछन् । प्रत्यासी बेटो हरेक सहर र गाउँमा पुगेका छन् भने क्रुज ट्रंपलाइ ल्याएर छोटो बाटोबाट गन्तब्यमा पुग्ने दाउ खेल्दैछन् ।

अर्को तिर बेटो ओ’ राउरके मुद्धाहरु सहित जनतामा पुगेका छन् । टेक्सासको मेक्सिकोसंग जोडिएको सहर एल्पासोमा १९७२ मा जन्मेका बेटो टेक्सासको राज्य प्रतिनिधिसभामा २०१२ मा निर्बाचित भएका थिए । उनी सानो परिणाममा गाँजा बोक्दा हुने सजाय रोक्नु पर्ने धारणा राख्छन । अपराध प्रणालीमा सुधार गर्नु पर्ने माग गर्छन जसमा पैसा दिएर मान्छे छोडिन्छ । यस्तो प्रणालीले पैसावाला हत्याराहरु खुलेआम हिड्ने र जेलहरु गरिबले मात्र भरिने हुँदा यसलाई परिबर्तन गर्नु पर्ने बेटोको धारणा छ ।

Analysis: Lekhnath Gautam

बेटोको अर्को मुद्धा गर्भपतनलाइ कानुनी मान्यता दिनुपर्छ भन्ने हो । आमाको ज्यान जोखिममा भएमा, बच्चा नबाच्ने देखिएमा वा हाडनाता करणीबाट गर्भ बसेमा आमाको सहमतिमा गर्भपतन गर्न पाउनु पर्छ भन्ने उनको भनाइ छ । त्यसै बिबाह आफुले मन परेको व्यक्तिसंग गर्न पाउनु पर्छ भन्दै समलिंगी बिबाहलाइ कानुनी बनाउनु पर्ने उनको तर्क छ । आप्रबासीहरु प्रति उनी सकारात्मक धारणा राख्छन । उनी आफै चार पुस्ता अघि आयरल्याण्डबाट आएका आप्रबासी परिवारका सदस्य हुन् । उनी स्वास्थ्य सेवा सरकारले दिनु पर्छ भन्ने र अमेरिकामा समाजबादी बिल्ला भिराइएको मुद्धाको पक्षमा छन् । बन्दुक किन्दा कडाई गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।
एकातिर यति धेरै गम्भीर मुद्धा लिएर बेटो अगाडी आएका छन् भने टेड क्रुज ट्रंपको फेरो समातेर बैतरणी तर्ने अभियानमा छन् । टेक्सासका जनताले भोगेका घरघरका मुद्धाहरुमा बेटो क्रुज भन्दा धेरै अगाडी छन् । तर आम जनता भोट हाल्न नजाने अमेरिकी चुनावहरुमा यसपाला भने निलो छाल अर्थात् डेमोक्र्याटहरुको बाढीले टेड क्रुज बग्ने सम्भावना निकै प्रबल देखिन्छ ।